Перейти к содержанию

Бирҭвиси абаа

Аматериал Авикипедиа аҟынтә - зхы иақәиҭу аенциклопедиа
Бирҭвиси абаа

Бирҭвиси — абаа аҭоурыхтә Қвемо Қарҭли аҟны, Алгеҭи аҩхаа (иахьатәи Ҭеҭриҵҟаро амуниципалитет).

Ишьҭоуп Ԥарцхиси амрагыларахьала 6-7 километраҿ. 2006 шықәса жьҭаарамза 7 рзы, Қырҭтәыла апрезидент идҵара иашьашәаланы ианашьахеит амилаҭтә ҵакы змоу акультура имеиҭаҵуа абаҟа акатегориа.

Абаахьы инеиуа амҩа ҳнанагоит иҭшәоу ашәынӡа. Аҩныҵҟа, аԥсабаратәымла ириашоу аҵаҟьаҿ, ашҭа маҷ ҿиоит. Абрантәи иалагоит абаа. Аха Бирҭвиси иаабац абаа ауп. Иарбану абаагәареи абаашқәеи иакәыршоуп. Абра хыхь ихагалоу ашьхақәа рыла иакәыршоу аҵакырадгьыл ду аҟны аҩналарҭа аҩаӡара аҵаҟа ицаҟьоу, иҵару ашьхақәа еиԥхьыттоуп. Абрантәи, абри иҵару ашьхақәа рышьаҟақәа убас иҵаулоуп, хыхьынтәи аарла иубоу иааԥшуеит. Абаа зыргылаз абри аԥсабаратә аӷәӷәара алырхит. Абри ашьҭахь урҭ аусура дуу нарыгӡеит адәылҵырҭақәа зегь, агәыҩбара зҵоу аҭыԥқәа иԥсабаратәымкәа рырӷәӷәаразы. Иахәҭоу аҭыԥқәа зегь аҭӡыла иарку, ахыхьчаразы еиқәыршәоу. Аҩналарҭа аҟны аҳаракыраҿ акылыԥшырҭа ацилиндртә абааш “Шеуповари” гылоуп. Зыҭӡқәа ахысырҭақәа рыла еибыҭоу. Ари абааш, ишаҳбоу еиԥш, игәиану апериодаҿ иаԥҵоу, аха даҽаџьара иаҳԥылоит еиҳа заатәи ацәаҳәақәа.

Аҭоурых Ахыҵхырҭақәа рҿы раԥхьа иарбоуп XI ашәышықәсаҿ, Клдекари Ерисҭав Липарит, Қарҭли Ерисҭав Иван Абаза иԥа данытҟәартәыз Қарҭтәи Амира, Бирҭвиси имырхит. Бирҭвиси иузымгоу абааны иԥхьаӡан, уи знапы иану аполитикала импыҵакын Алгеҭи аҩхаа зегь. Аха уи еиҳарак заа иҿиазароуп. Уи аӷәӷәара аҵакы XVIII ашәышықәса иҵыхәтәанынӡа иамырӡыц, иузымгоу ҳәа иԥхьаӡан.

Аҭоурыхдырҩы Папуна Орбелиани џьара иҩуеит:

  • “Бирҭвиси абаа аибашьра, иҟаломызт, иҭадырцәит”.

Ҭемыр-Ленг иқәыларак аан дадгылеит Бирҭвиси абаа, иарбану “Акырӡа ирӷәӷәан”.

  • “Мацара Спани Ленг - Ҭемырсан ашәарала дықәԥон иахьхәит уи агара. Ирымбац абаа аӷәӷәара ирҿагылеит.”

Ҭемыр-Ленг, дарбану зҿаԥхьа Азиа зегь зыцәшәоз, иузымгоу абаа аанимыжьыцызт, абрагьы даанымгылеит, ар ақәԥараз иазыикит. Абаа ахьчаҩцәа рҿагылеит, аӷа дыбнарҵеит, еиҭа ихынҳәит. Згәы цәымсахаз Ҭемыр ар зегь ицны дакәшеит

  • “Иргылеит акәша-мыкәша абаақәа илассны…, ихаҭа дадгылеит аԥхьатәи аҩналарҭа, абаа зыргылаз”

Иара убас , адҵа ҟаиҵеит инарыгӡарц шьҭахьцарада ақәԥара. Абригьы акагьы алымҵит. Ишиашоу мҩала, акагьы аналымҵ даҽа мҩак рыԥшпаит. Аӡәы ибзоурала еилыркааит абаа аҭыԥ ԥсыҽыс иамоу, идырмазеит акьыба еиԥш, аӡәы “мегвиптели” ибзоурала ацаҟьа ақәцәаҿ иадҿарҳәалеит, маӡала иҩналеит.

Абаа ахыжәжәарақәа рыбжьара ахыхьчаратә аргыларақәа рыда иубоит анхарҭа, ақыҭа-нхамҩатә аҵакы змоу ахыбрақәа, аӡыҵәахырҭа. Игәиану афеодалтә шәышықәсаҿ Бирҭвиси Бараҭашвилираа рфеодалтә ажәла иатәын.

  • თოდრია თ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 399.
  • გიგაური ზ., ბეჟუაშვილი დ., ალგეთის ხეობა, თბ., 2003 წ.
  • ზაქარაია პ., ქართულ ციხესიმაგრეთა ისტორია უძველესი დროიდან XVIII ს. ბოლომდე, თბ., 2002 წ.
  • ზაქარაია პ., საქართველოს ძველი ციხესიმაგრეები, თბ., 1988 წ.