Британиа Ду амонархцәа

Аматериал Авикипедиа аҟынтә - зхы иақәиҭу аенциклопедиа

Монархцәа рсиа[аредакциазура | акод аредакциазура]

Англиа амонархцәа Шотландиа амонархцәа
Ахьӡ Апатреҭ Аоригиналтә хьыӡ Ахагылара ашықәсқәа
Уессеқс рдинастиа
Алфред Ду англ. Ælfred the Great 871-899
Едуард Еиҳабы англ. Eadweard the Elder 899-924
Еҭелҩрд(*) англ. Æðelweard 924
Еҭелстан Славный англ. Æðelstan the Glorious 924-939
Едмунд I Великолепный англ. Eadmund I the Magnificent 939-946
Едред англ. Eadred 946-955
Едвиг Ԥшӡа англ. Eadwig All-Fair 955-959
Едгар Ҭынч-Иҟазҵо англ. Eadgar the Peaceable 959-975
Едуард Гәаҟо англ. Eadweard II the Martyr 975-978
Еҭелред Неразумный англ. Æðelred II Unræd 978-1013
1014-1016
Эдмунд II Железнобокий англ. Eadmund II Ironside 1016
(*) Ахагылара аҵабырга имыгәрагоуп.
Дат акралцәа
Свен I Вилобородый адат. Svend Tveskæg
англ. Sweyn I Forkbeard
1013-1014
Кнуд Ду адат. Knud den Store
англ. Cnut the Great
1016-1035
Гаролд I Ажьанапы адат. Harald Harefod
англ. Harold Harefoot
1035-1040
Хардекнуд адат. Hardeknud
англ. Harthacnut
1040-1042
Уессеқс рдинастиа ареставрациа
Едуард Исповедник англ. Eadweard the Confessor 1042-1066
Гаролд II Годвинсон англ. Harold Godwinson 1066
Едгар Етелинг англ. Eadgar Ætheling 1066
Нормандтәи рдинастиа
Норманцәа 1066 ш-ҿы Англиа рҳаит ашьҭахь афранцыз традициа акралцәа аномер рырҭара дцәырҵит.
Вильгельм I Ампыҵахалаҩ/Незаконнорожденный англ. William I the Conqueror/the Bastard 1066-1087
Вилгелм II Аԥшь англ. William II Rufus 1087-1100
Генрих I Боклерк англ. Henry I Beauclerc 1100-1135
Стефан Блуатә англ. Stephen of Blois 1135-1154
Аимператорԥҳәыс Матилда англ. Empress Matilda 1141
Плантагенетцәа
1154 ш-ҿы Матилда лԥагьы
Жоффруа V Плантагенет, граф Анжутәгьы амчра рауит.
Генрих II Шәхарԥа-Кьагәа англ. Henry II Curtmantle 1154-1189
Генрих Крал-Қәыԥш англ. Henry the Young King 1170-1183
Ричард I Алымгәы англ. Richard the Lionheart 1189-1199
Иоанн Адгьылдаратә англ. John Lackland 1199-1216
Принц Лиудовик Францыз(**) англ. Prince Louis of France 1216-1217
Генрих III Винчестер англ. Henry III of Winchester 1216-1272
Едуард I Шьапы-Ҵәзы англ. Edward I Longshanks 1272-1307
Едуард II Карнарвон (***) англ. Edward II of Carnarvon 1307-1327
Едуард III Виндзортәи англ. Edward III of Windsor 1327-1377
Ричард II англ. Richard II 1377-1399
(**)Был провозглашен королём Англии 16 мая 1216 года в Лондоне, однако коронован он так и не был. Он контролировал больше половины Англии, но в 1217 году он был вынужден отказаться от прав на престол.
(***) Последним независимым правителем Уэльса был Лливелин ап Грифид. Далее Уэльс был присоединён к Англии. В 1284 году Эдуард I провозгласил своего наследника Эдуарда II Принцем Уэльским.
Династия Ланкастеров
В 1399 г. Ричард II был свергнут представителем одной из ветвей
дома Плантагенетов Генрихом Ланкастером.
Генрих IV Болингброк англ. Henry IV of Bolingbroke 1399-1413
Генрих V англ. Henry V 1413-1422
Генрих VI англ. Henry VI 1422-1461
1470-1471
Иоркцәа рдинастиа
1461 ш-ҿы, в ходе войны Алой и Белой розы, Генрих VI был свергнут представителем другой ветви Плантагенетов Едуард Иорк.
Едуард IV англ. Edward IV 1461-1470
1471-1483
Едуард V англ. Edward V 1483
Ричард III англ. Richard III 1483-1485
Тиудорцәа рдинастиа
В 1485 г. престол перешёл к потомку Ланкастеров Генрих Тиудор, основателю династии Тюдоров.
Генрих VII англ. Henry VII 1485-1509
Генрих VIII (***) англ. Henry VIII 1509-1547
Едуард VI англ. Edward VI 1547-1553
Леди Џьеин Греи, "Жә-ымш акралԥҳәыс" англ. Lady Jane Grey, The Nine Days' Queen 1553
Мариа I Ҟәада-Ихьшы англ. Mary I 1553-1558
Филипп англ. Philip 1554-1558
Елизавета I англ. Elizabeth I 1558-1603
(***) Начиная с 1199 года Владение Ирландия находилось в подчинении английской короны. В 1541 году было создано королевство Ирландия. Король Генрих VIII стал первым английским королем, которого ирландский парламент наделил титулом Король Ирландии.
Ахьӡ Апатреҭ Оригиналтә ахьӡ Ахагылара ашықәсқәа
Макалпинцәа рдинастиа
Кеннет I агел. Cináed mac Ailpín 843-858
Доналд I агел. Domnall mac Ailpín 858-862
Константин I агел. Causantín mac Cináeda 862-877
Ед Шьапы-Ҵҟәашаа агел. Aed 877-878
Клаидтә рдинастия
Еохеид агел. Eochaidh 878-889
Гьырик агел. Giric mac Dungail 878-889
Макалпинцәа рдинастиа ареставрациа
Доналд II агел. Domnall mac Causantín 889-900
Константин II агел. Causantín mac Áeda 900-943
Малколм I агел. Máel Coluim mac Domnaill 943-954
Индулф агел. Idulb mac Causantín 954-962
Дуфф агел. Dub mac Maíl Coluim 962-967
Кулен агел. Cuilén mac Iduilb 967-971
Кеннет II агел. Cináed mac Maíl Choluim 971-995
Амлаф агел. Amlaíb mac Ilduilb 973-977
Константин III агел. Causantín mac Cuilén 995-997
Кеннет III агел. Cináed mac Duib 997-1005
Малколм II агел. Máel Coluim mac Cináeda 1005-1034
Данкелдтә адинастиа
Дункан I агел. Donnchad mac Crínáin 1034-1040
Мореитә адинастиа
Макбет агел. Mac Bethad mac Findláich 1040-1057
Лулах агел. Lulach mac Gillai Comgain 1057-1058
Данкелдтә адинастиа
Малколм III агел. Máel Coluim mac Donnchada 1058-1093
Доналд III агел. Domnall mac Donnchada 1093-1094
1094-1097
Едмунд агел. Etmond mac Maíl Choluim 1094-1097
Дункан II агел. Donnchad 1094
Едгар агел. Etgair mac Maíl Choluim 1097-1107
Алеқсандр I агел. Alasdair mac Maíl Choluim 1107-1124
Давид I агел. Dabíd mac Maíl Choluim 1124-1153
Малколм IV агел. Máel Coluim mac Eanric 1153-1165
Вилгелм I Алым агел. Uilliam Garm 1165-1214
Алеқсандр II агел. Alasdair II 1214-1249
Алеқсандр III агел. Alasdair III 1249-1286
Маргарита, Норвегтәи Ӡӷаб англ. Margaret, Maid of Norway 1286-1290
Баллиолцәа
После смерти Маргарита состоялся процесс о наследовании шотландской короны под председательством короля Англии Эдуарда I, победителем которого стал Иоанн Баллиоль
Иоанн I Баллиол англ. John Balliol 1292-1296
Династия Брюсов
В 1306 г., в ходе войны за независимость,
королем был провозглашен Роберт Брюс.
Роберт I агел. Roibert a Briuis
англ. Robert the Bruce
1306-1329
Давид II англ. David II 1329-1371
Династия Баллиолей
Едуард Баллиол англ. Edward Balliol 1332-1336
Династия Стюартов
Роберт II англ. Robert II 1371-1390
Роберт III англ. Robert III 1390-1406
Иаков I англ. James I 1406-1437
Иаков II англ. James II 1437-1460
Иаков III англ. James III 1460-1488
Иаков IV англ. James IV 1488-1513
Иаков V англ. James V 1513-1542
Мариа I Стҩарт англ. Mary Stuart 1542-1567
Иаков VI англ. James VI 1567-1625

Британиа Ду[аредакциазура | акод аредакциазура]

Англиеи Шотландиеи Ирландиеи ркралцәа
1603 ш-ҿы, Елизавета I лыԥсит ашьҭахь Шотландиа акрал Иаков VI Англиа атрон аҭынхахеит.
Стҩартцәа рдинастиа
Ахьӡ Апатреҭ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Иаков I (англ. James I) 1603-1625 Король Шотландии под именем Иаков VI
Карл I (англ. Charles I) 1625-1649 Иаков I иԥа
Аидгылеи Протекторати
Карл I 1649 ш-ҿы ихы хырсеит ашьҭахь Англиа иреспубликахеит, уажәшьҭаншәа Англиеи Шотландиеи Реидгыла ирҳәаақәиҵеит,
а в 1653 г. был учрежден пост протектора, на который был избран Оливер Кромвел.
Ахьӡ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Оливер Кромвел (англ. Oliver Cromwell) 1653-1658
Ричард Кромвел (англ. Richard Cromwell) 1658-1659 Оливер Кромвел иԥа
Англиеи Шотландиеи Ирландиеи ркралцәа
1660 ш-ҿы Англиеи Шотландиеи Ирландиеи ртронахь Стҩартцәа рхынҳәит.
Стҩартцәа рреставрациа
Ахьӡ Апатреҭ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Карл II (англ. Charles II) 1660-1685 Карл I иԥа, иара 16491651 шш. аан Шотландиа акралон.
Иаков II (англ. James II) 1685-1689 Карла I иԥа, Шотландиа акрал Иаков VII ихьыӡла
Мариа II (англ. Mary II) 1689-1694 Иаков II иԥҳа, соправительница Вильгельма III
Оранская династия
Вилгелм III Орантә (англ. William III of Orange) 1689-1702 Внук Карла I, король Шотландии под имененм
Вильгельма II, король Ирландии под именем Вильгельма I
Династия Стюартов
Анна (англ. Anne) 1702-1707 Иаков II иԥҳа
Британиа Дуи Ирландиеи ркралцәа
1707 ш-ҿы Англиеи Шотландиеи были объединены в единое королевство Великобританию.
Династия Стюартов
Ахьӡ Апатреҭ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Анна (англ. Anne) 1707-1714 Иаков II иԥҳа
Ганноверская династия
После смерти королевы Анны, в соответствии Актом о престолонаследии 1701 г., престол Великобритании унаследовал Ганновер акурфиурст из дома Велфцәа Гьаргь Лиудвиг, Елизавета Стҩарт лмаҭа, дочери короля Якова I.
Гьаргь I (англ. George I) 1714-1727 Иаков I имаҭа-иԥа, Ганновер акурфиурст 1698 ш-ӡа.
Гьаргь II (англ. George II) 1727-1760 Гьаргь I иԥа, Ганновер акурфиурст
Гьаргь III (англ. George III) 1760-1801 Гьаргь II имаҭа, Ганновер акурфиурст
Короли Соединенного королевства Великобритании и Ирландии
В 1801 г. Великобритания и Ирландия были объединены в единое государство
Соединенное королевство Великобритании и Ирландии.
Ганноверская династия
Ахьӡ Апартреҭ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Гьаргь III (англ. George III) 1801-1820 Внук Георга II, курфюрст (с 1814 г. — король) Ганновера; в 1811 признан невменяемым
Гьаргь IV (англ. George IV) 1820-1830 Сын Георга III, король Ганновера; в 1811-1820 - регент
Вилгелм IV (англ. William IV) 1830-1837 Гьаргь III иԥа, Ганновер акрал
Викториа (англ. Victoria) 1837-1901 Гьаргь III имаҭа, 1877 ш-ӡа — Индиа аимператорԥҳәыс, 1867 ш-ӡа Канада Доминион акралԥҳәыс.
Саксен-Кобург-Готская династия
В 1901 г. престол унаследовал Эдуард VII, сын королевы Виктории
и ее мужа принца Альберта Саксен-Кобург-Готского из дома Веттинов.
Едуард VII (англ. Edward VII) 1901-1910 Викториа лԥа, Индиа аимператор, король доминионов и колоний.
Гьаргь V (англ. George V) 1910-1917 Едуард VII иԥа, император Индии, король доминионов и колоний.
Виндзортә адинастиа
В 1917 г. название Саксен-Кобург-Готской династии было официально изменено на Виндзорскую
из-за антинемецких настроений в годы Первой мировой войны.
Гьаргь V (англ. George V) 1917-1927 Едуард VII иԥа, император Индии, король доминионов и колоний.
Короли Соединенного королевства Великобритании и Северной Ирландии
После того, как в 1922 г. была провозглашена независимость Республики Ирландии, название государства
было в 1927 г. изменено на новое: Соединенное королевство Великобритании и Северной Ирландии.
Виндзортә адинастиа
Ахьӡ Апартреҭ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Гьаргь V (англ. George V) 1927-1936 Едуард VII иԥа, Индиа аимператор, король Королевств Содружества и колоний.
Едуард VIII (англ. Edward VIII) 1936 Сын Георга V, император Индии, король Королевств Содружества и колоний. Отрекся от престола
Гьаргь VI (англ. George VI) 1936-1952 Гьаргь V иԥа, император Индии (до 1947 г.), король Королевств Содружества и колоний.
Елизавета II (англ. Elizabeth II) 6 февраля 1952
иахьанӡа
Гьаргь VI иԥҳа, Амилаҭқәа реидгыла ахада, Австралиа, Канада, Зеландиа Ҿыц, Антигуеи Барбудеи, Багам адгьылбжьахақәа, Барбадос, Белиз, Гренада, Папуа-Гвинеа Ҿыц, Сент-Винсенти Гренадинқәеи, Сент-Киттси Невиси, Сент-Лиусиа, Соломон адгьылбжьахақәа, Тувалу, Иамаика – ркралԥҳәыс.