«Аҟәа» аревизиақәа рыбжьара аиԥшымзаара

Аматериал Авикипедиа аҟынтә - зхы иақәиҭу аенциклопедиа
Интерактивная навигация по истории
← Аредакциазура аиҳабыАредакциазура аиҳа ҿыц →
Содержимое удалено Содержимое добавлено
ВизуальныйВики-текст
Нет описания правки
Нет описания правки
Ацәаҳәа 1: Ацәаҳәа 1:
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
{{Акарточка анхарҭаҭыԥ
|астатус=Аҳҭнықалақь
|астатус=Аҳҭнықалақь
|Атәыла=Аҧс-Қырҭ
|Атәыла=Аԥс-Қырҭ
|zoom1=11}}
|zoom1=11}}
'''А́ҟәа''' ({{lang-ru|Сухум}}, {{lang-ka|სოხუმი}}) — [[Аҧсны]] иаҳҭнықалақьыуп. Аҟәа даара акрызхыҵуа қалақьыуп. Ҧасатәи Аҟәа- Диоскуриа ахьӡын. Уи иахьа амшын аҵаҟа иҵәахыуп, иҟоуп.
'''А́ҟәа''' ({{lang-ru|Сухум}}, {{lang-ka|სოხუმი}}) — [[Аԥсны]] иаҳҭнықалақьыуп. Аҟәа даара акрызхыҵуа қалақьыуп. ԥасатәи Аҟәа- Диоскуриа ахьӡын. Уи иахьа амшын аҵаҟа иҵәахыуп, иҟоуп.


Аҟәа ақалақь статус 1848-тә шыҟәсантә иауит. Иара атәыла агәҭабжьаратәи хәҭаҿы, 107 км [[Урыстәыла|Урыстәылатә]] ҳәаҟнытә, [[Амшын Еиқәа|Еиқәамшын]] игаҟны иҟоуп. Аӡиасқәа [[Кьалашәыр]], [[Басла]], [[Хакьыҧсы]] ақалақь иалсны рцоит.
Аҟәа ақалақь статус 1848-тә шыҟәсантә иауит. Иара атәыла агәҭабжьаратәи хәҭаҿы, 107 км [[Урыстәыла|Урыстәылатә]] ҳәаҟнытә, [[Амшын Еиқәа|Еиқәамшын]] игаҟны иҟоуп. Аӡиасқәа [[Кьалашәыр]], [[Басла]], [[Хакьыԥсы]] ақалақь иалсны рцоит.


== Административ-территориалтә шара ==
== Административ-территориалтә шара ==
Аҟәатәи араионқәа:
Аҟәатәи араионқәа:
* ԥсҳәы
* Ҧсҳәы
* Иашыра (Ешыра)
* Иашыра (Ешыра)
* Гәымсҭа
* Гәымсҭа
* Иашҭхәа
* Иашҭхәа
* Баслаҭа
* Баслаҭа
* Аҧра (Гәма хәыҷы)
* Аԥра (Гәма хәыҷы)
* Гәма
* Гәма
* Ӡыгәҭа (Ӡыхәҭа)
* Ӡыгәҭа (Ӡыхәҭа)
* Акаԥа
* Акаҧа
* Кьалашәыр
* Кьалашәыр


Аҟәа амилаҭтә аилазаара:
Аҟәа амилаҭтә аилазаара:
* [[Аҧсуаа]] — (56,3 %)
* [[Аԥсуаа]] — (56,3 %)
* [[Аурысцәа]] — (16,9 %)
* [[Аурысцәа]] — (16,9 %)
* [[Ашәамахьцәа]] — (12,7 %)
* [[Ашәамахьцәа]] — (12,7 %)
Ацәаҳәа 28: Ацәаҳәа 28:


== Аҭоурых ==
== Аҭоурых ==
Аиланхарҭақәа-агыларҭақәа раҧхьаӡа ақалақь территориаҟны ҵаҟатәи палеолит аамҭаҟны, 300-ҟа нызқь шықәса раҧхьа рызцәырҵит.
Аиланхарҭақәа-агыларҭақәа раԥхьаӡа ақалақь территориаҟны ҵаҟатәи палеолит аамҭаҟны, 300-ҟа нызқь шықәса раԥхьа рызцәырҵит.


Аҭыҧантәи аиланхарҭа ду Аҟәа аҭыҧ аҿы, х-шьхақәа (Иашҭәа, Бырца, Гәарда) ашьпаҿы VI-тә шә-шқ-ҿы И. иираӡа Милеттә барзен аҭуџьарцәа аколониа [[Диоскуриа]] (Диоскуриада) иршьаҭаиркит. Дара ақалақь ҩ-иашьцәа [[Диоскурцәа]] – Кастәари Поливдеки, ирхырҵеит.
Аҭыԥантәи аиланхарҭа ду Аҟәа аҭыԥ аҿы, х-шьхақәа (Иашҭәа, Бырца, Гәарда) ашьпаҿы VI-тә шә-шқ-ҿы И. иираӡа Милеттә барзен аҭуџьарцәа аколониа [[Диоскуриа]] (Диоскуриада) иршьаҭаиркит. Дара ақалақь ҩ-иашьцәа [[Диоскурцәа]] – Кастәари Поливдеки, ирхырҵеит.


== Агеографиа ==
== Агеографиа ==
Ақалақь атәыла агәҭабжьаратәи хәҭаҿы, 107 км [[Урыстәыла|Урыстәылатә]] ҳәаҟнытә, [[Амшын Еиқәа|Еиқәамшын]] игаҟны иҟоуп. Аӡиасқәа [[Кьалашәыр]], [[Басла]], [[Хакьыҧсы]] ақалақь иалсны рцоит.
Ақалақь атәыла агәҭабжьаратәи хәҭаҿы, 107 км [[Урыстәыла|Урыстәылатә]] ҳәаҟнытә, [[Амшын Еиқәа|Еиқәамшын]] игаҟны иҟоуп. Аӡиасқәа [[Кьалашәыр]], [[Басла]], [[Хакьыԥсы]] ақалақь иалсны рцоит.


== Атранспорт ==
== Атранспорт ==
Аҟәатәи ауаажәларратә транспорт [[Аҟәатә троллеибус|атроллеибуси]] автобуси имоуп. Ақалақь итранспорт хкы хада – троллеибусоуп. Автобустә маршрутқәа рацәа ауп.
Аҟәатәи ауаажәларратә транспорт [[Аҟәатә троллеибус|атроллеибуси]] автобуси имоуп. Ақалақь итранспорт хкы хада – троллеибусоуп. Автобустә маршрутқәа рацәа ауп.


==Ахьарԥшқәа==
==Ахьарҧшқәа==
{{reflist}}
{{reflist}}


{{Аҧсны ақалақьқәа}}
{{Аԥсны ақалақьқәа}}


[[Акатегориа:Аҟәа| ]]
[[Акатегориа:Аҟәа| ]]
[[Акатегориа:Аҧсны ақалақьқәа]]
[[Акатегориа:Аԥсны ақалақьқәа]]

Аверсиа 08:02, 24 ԥхынгәымза 2019

Аҳҭнықалақь
Аҟәа
Аҟәа
სოხუმი
Атәыла Қырҭтәыла Қырҭтәыла
Акоординатқәа 43°0′12″ ҩ. ҭ., 41°0′55″ мг. н.
Ақәӡара 27 км²
Ацентр агдыра 20 м
Аофициалтә бызшәақәа Аԥсуа бызшәа
Аурыс бызшәа
Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара 64 441 ҩык
Ауааԥсыра рыжәпара 2386,7 ҩык / км²
Асааҭтә зона UTC+3:00 московское время
Аԥошьҭатә анҵарба 384900 6600
Автомобильтә код ABH
Аофициалтә cаит https://www.sukhumcity.ru/
Еишьцәахаз ақалақьқәа Тирасполь, Бандырма, Курск, Нижний Новгород Краснодар
Карта

А́ҟәа (аур. Сухум, ақырҭ. სოხუმი) — Аԥсны иаҳҭнықалақьыуп. Аҟәа даара акрызхыҵуа қалақьыуп. ԥасатәи Аҟәа- Диоскуриа ахьӡын. Уи иахьа амшын аҵаҟа иҵәахыуп, иҟоуп.

Аҟәа ақалақь статус 1848-тә шыҟәсантә иауит. Иара атәыла агәҭабжьаратәи хәҭаҿы, 107 км Урыстәылатә ҳәаҟнытә, Еиқәамшын игаҟны иҟоуп. Аӡиасқәа Кьалашәыр, Басла, Хакьыԥсы ақалақь иалсны рцоит.

Административ-территориалтә шара

Аҟәатәи араионқәа:

  • ԥсҳәы
  • Иашыра (Ешыра)
  • Гәымсҭа
  • Иашҭхәа
  • Баслаҭа
  • Аԥра (Гәма хәыҷы)
  • Гәма
  • Ӡыгәҭа (Ӡыхәҭа)
  • Акаԥа
  • Кьалашәыр

Аҟәа амилаҭтә аилазаара:

Аҭоурых

Аиланхарҭақәа-агыларҭақәа раԥхьаӡа ақалақь территориаҟны ҵаҟатәи палеолит аамҭаҟны, 300-ҟа нызқь шықәса раԥхьа рызцәырҵит.

Аҭыԥантәи аиланхарҭа ду Аҟәа аҭыԥ аҿы, х-шьхақәа (Иашҭәа, Бырца, Гәарда) ашьпаҿы VI-тә шә-шқ-ҿы И. иираӡа Милеттә барзен аҭуџьарцәа аколониа Диоскуриа (Диоскуриада) иршьаҭаиркит. Дара ақалақь ҩ-иашьцәа Диоскурцәа – Кастәари Поливдеки, ирхырҵеит.

Агеографиа

Ақалақь атәыла агәҭабжьаратәи хәҭаҿы, 107 км Урыстәылатә ҳәаҟнытә, Еиқәамшын игаҟны иҟоуп. Аӡиасқәа Кьалашәыр, Басла, Хакьыԥсы ақалақь иалсны рцоит.

Атранспорт

Аҟәатәи ауаажәларратә транспорт атроллеибуси автобуси имоуп. Ақалақь итранспорт хкы хада – троллеибусоуп. Автобустә маршрутқәа рацәа ауп.

Ахьарԥшқәа

Ахыҵхырҭа – https://ab.wikipedia.org/w/index.php?title=Аҟәа&oldid=82328